Gatunek rodzimy o ogromnym znaczeniu

Buk zwyczajny to drzewo z rodziny bukowatych, szeroko rozpowszechnione niemal w całej Europie. W Polsce jest gatunkiem rodzimym, pospolicie występującym zwłaszcza w górach i na pogórzu. Tworzy charakterystyczne zbiorowiska leśne – buczyny (Fagion sylvaticae) – a także występuje w grądach (Carpinion), łęgach i dąbrowach.

Buk jest nie tylko istotnym elementem ekosystemów leśnych, ale również wszechstronnie wykorzystywanym gatunkiem gospodarczym. Jego drewno ma zastosowanie w meblarstwie, produkcji podłóg, sklejki, narzędzi, elementów maszyn czy przedmiotów codziennego użytku. Wykorzystywane jest również w przemyśle chemicznym – do produkcji papieru, węgla drzewnego, octu drzewnego i oleju smołowego. Owoce buka, czyli bukwie, stanowią pożywienie dla wielu gatunków zwierząt, m.in. dzików, wiewiórek, ptaków i gryzoni. Napar z liści buku wykazuje działanie odkażające i przeciwzapalne.

Buk nie owocuje co roku

Warto podkreślić, że buk zwyczajny nie owocuje regularnie. Tzw. urodzaj bukwi zdarza się raz na kilka lat – najczęściej co 5–10 lat. W latach obfitego owocowania nasiona opadają jesienią na leśną ściółkę, zimują w poszyciu, a następnej wiosny – w odpowiednich warunkach – zaczynają kiełkować.

Odnowienie naturalne – najbliżej natury

W Lasach Państwowych jednym z priorytetów jest prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej, opartej na wykorzystaniu naturalnych mechanizmów przyrodniczych. Odnowienie naturalne buka to doskonały przykład takiego podejścia. Zamiast sadzić nowe pokolenie ręcznie, leśnicy:

• pozostawiają wybrane drzewa nasienne,
• przygotowują powierzchnię leśną (np. przez lekkie odsłonięcie gleby),
• ograniczają ingerencję człowieka do minimum,
• i umożliwiają samodzielne kiełkowanie nasion.

Taki sposób odnowienia pozwala zachować genetyczną ciągłość populacji, zwiększa odporność przyszłego drzewostanu i sprzyja jego różnorodności. Dodatkowo jest bardziej efektywny ekonomicznie i ekologicznie.

Obserwacja bukwi w Nadleśnictwie Lesko

Zdjęcie przedstawiające niedojrzałe bukwie zostało wykonane na jednej z powierzchni Nadleśnictwa Lesko. Obecnie z uwagą monitorujemy sytuację i analizujemy, czy rok 2025 przyniesie pełny urodzaj. W przypadku potwierdzenia owocowania, zostaną zaplanowane odpowiednie działania wspierające odnowienie naturalne buka – zgodnie z obowiązującymi standardami i dobrymi praktykami hodowli lasu.